Bilim insanları dünya çapında ne kadar az bir üne sahiptir değil mi? Einstein, evet duydum. Newton?.. Haa evet liseden hatırlıyorum. Bu kadar… Oysa ki tarihten bu yana gelen binlerce hükümdara rağmen dünyaya şekil veren, icatlarıyla dünyayı günümüzdeki haline getiren insanlar bilim insanları olmuşlardır. Hiç de öyle pasif bir işlevleri yoktu yani…
Cosmos belgeselinde Neil Tyson’ın Hollandalı gök bilimci Oorth’tan bahsettiği bir sahne vardı. Oorth’u kaç kişi duydu? Muhtemelen hiçbiriniz. Ama kendisi astronomide kilit bir buluş olan Oorth Yıldızlar Bulutu’nu keşfeden kişidir. Peki Hitler’i kaçınız duydu?… Olay bu kadar basit…
Yazımızın konusu olan Cahit Arf ise bilim insanlarının maruz kaldığı bu hak ettiği değeri görememe konusundan tabii ki de fazlasıyla nasipkenen dahilerimizden biridir. Cahit Arf; bilenler onu eskilerde yaşamış Türk bir matematikçi olarak bilir. Haa bir de; yenilenen paralarda 10 TL’nin arkasında resminin bulunmasıyla..:)
Özellikl 10 TL’nin arkasında bulunan resmi sayesinde isminin duyulması için daha müsait bir ortam oluştu. Peki ya sadece ismen bildiğimiz Cahit Arf kimdir? Nasıl çalışmalarda bulunmuştur hiç merak ettiniz mi? İşte size Türkiyemizde yetişen gelmiş geçmiş en büyük matematik dahilerinden Cahit Arf hakkında kısa ve öz 8 önemli bilgi:
1)Cahit Arf; Türkiye’de matematik biliminin temellerini atan başlıca bilim insanlarından biridir. Türkiyede matematik biliminin babasıdır.
Çünkü; 1910 doğumlu olan kendisi doğuştan gelen üstün zekası sayesinde gerekli eğitimleri almış ve Türkiye’de her türlü matematik kürsüsü, her türlü matematik ve çeşitli bilimsel faaliyetlerde hem araştırma, hem yönetim olarak kilit rol oynamıştır.
2)Vakti zamanında Profesörlükten üst bir rütbe olarak Ordinaryus makamı var iken Cahit Arf’tan kaçar mı? Türkiye’nin Ordinaryuslarından biridir Cahit Arf…
Zamanında kendisini Ord.Prof.Dr.Cahit Arf diye anıyorlardı yani…
3)Cahit Arf; tıpkı Atatürk gibi bir Selanik göçmenidir.
11 Ekim 1910’da Selanik’te dünyaya gelmiş ve hayat onu tıpkı Atatürk ve milyonlarca Balkan göçmeni gibi bugünkü Türkiyeye sürüklemiştir.
4)Cahit Arf; genç yaşta yeteneği fark edilip de yurt dışına eğitim görmeye gönderilen nadir Türk öğrencilerden biridir.
Bu kısım çok önemli… Çünkü arkadaşlar; Avrupa’nın Darwin’i, Maxwell’i, Planck’ı, vs. vs. birbirinden dahi bilim insanları onca fırsatın içinde eğitim alıp çalışmalarına devam ederken Cahit Arf; bulunduğu yerden dünyanın en seçkin okullarının dikkatini çeken ve Türkiye’den dünyaya açılan bilim insanlarımızdan biridir.
Mesela; daha ortaokuldayken aşırı matematik yeteneği fark edildiği için okul hocaları tarafından Paris’teki St.Louis Lisesi’ne göndeirlmiştir. Hocalar direk “Çocuk burada heba olmasın Fransa’da daha iyi eğitim alsın.” demişler yani görünce… Veee Cahit Arf’ı Fransa, Fransızca engeli bile durduramamış, 3 yıllık lise eğitimini 2 yılda tamamlamıştır orada… Daha sonra ise Fransa’da, Almanya’da yüksek öğrenimini, doktorasını tamamladığı birbirinden parlak kuruluşlarda eğitim almıştır.
5)Cahit Arf; yeni kurulan Türkiye Cumhuriyeti’nin yüksek öğrenimli insan ihtiyacı sebebiyle yurt dışına eğitim almaya gönderdiği sayılı zekalardan biridir.
Araştıranlar bilir. Yeni kurulan Türkiye Cumhuriyeti; sonsuz hızda devam eden kalkınma ve imar planlarıyla birlikte medeniyet ve bilim seviyesini arttırmak için matematik, mühendislik, tıp gibi seçkin bölümleri okumuş en parlak öğrencileri Avrupa’ya göndermek, orada eğitimlerini tamamlatıp Türkiye’de çalışmalarını sağlamak gibi bir projeyi yürürlüğe koymuştu. İşte o genç dahilerden biri; matematik eğitimi alması için yurt dışına gönderilen Cahit Arf’ın ta kendisidir.
Türkiye’nin ilk yüksek matematikçileri, ilk yüksek mühendisleri gibi ilginç unvanlara sahip insanlardır bunlar..:)
6)Cahit Arf; araştırmalarının yanı sıra Türkiye’de bilimin yayılmasına ve sevilmesine öncülük eden kuruluşlarda da aktif rol almıştır.
Kısa ve öz bir anlatım yapacak olursak; 21 Temmuz 1963’te kurulan TÜBİTAK’ın ilk Bilim Kolu Başkanı Cahit Arf olmuştur. Aynı zamanda zekasını sivil toplum gibi, insanlara açılma odaklı projeler gibi konularda da kullanmıştır yani…
Tabii ki o kadar bilimsel çalışma hiç karşılıksız kalır mı? Sadece on yıl sonrasında, 1974 yılında Cahit Arf, imza attığı çalışmalardan ötürü 1974 yılında TÜBİTAK Bilim Ödülü’nü de kazanmıştır. 1943’teki İnönü Armağanı da var…
Ayrıca kendi bölümüne has olarak; 1983-1989 yılları arasında Türk Matematik Derneği’nin başkanlığını yapmıştır.
7)Türkiye’de sayısız araştırmacılık ve öğretmenlik tecrübesi bulunan Cahit Arf; koskoca Amerikaların Almanyaların paylaşamadığı bir Ordinaryus iken kendi isteğiyle Türkiyeye dönen, toprağına son derece sadık bir deha idi.
En son gittiği Kaliforniya Üniversitesi’nde çeşitli çalışmalarda bulunduktan sonra yurt dışı ona daha fazla cazip gelmemiş olacak ki 1967 yılında kendi isteğiyle Türkiye’ye dönüvermiş. Türkiye’ye döndüğü zaman bile yurt dışında kendisini rahat bırakmamışlar. En iyi üniversitelerden ona öğretim üyeliği için teklif gelmiş… Fakat bunlara red cevabı vererek ODTÜ’den gelen görev teklifini kabul etmiştir.
8)Cahit Arf; uluslararası bilimsel literatüre de çeşitli buluşlarıyla ismini sonsuza kadar kazımış olan bir matematik dahimizdir.
‘Arf Değişmezi’, ‘Arf Halkaları’, ‘Hasse-Arf Teoremi’ gibi teorik matematiğe ait çok önemli çalışmalar, gördüğünüz üzere uluslararası matematik camiasında böyle geçmektedir. Amerikalılar bunlar o yuvarlayan aksanlarıyla Cahit Arf’ın ismini anarak söylemektedir yani..:)
