Şeker Hastalığı Hakkında Bilmeniz Gereken Detaylar
Şeker Hastalığı Hakkında Bilmeniz Gereken Detaylar
Şeker Hastalığı Hakkında Bilmeniz Gereken Detaylar06 Aralık 2024
pelin
pelin Simsek
@pelin
2
değerlendir

Vücudumuzun enerji ihtiyacı, yiyeceklerimizdeki temel besin öğeleri karbonhidrat, protein ve yağlardan sağlanır. Emilebilmek için en küçük parçalarına ayrılan besin öğelerinin en önemlisi “glukoz” adı verilen basit şekerlerdir. Glukoz başta beyin olmak üzere vücudun tüm organlarının önemli bir besin kaynağıdır. Hücreler ihtiyacı olan glukozu, midenin arkasında bulunan pankreas bezinin salgıladığı insülin hormonu yardımıyla kullanır.
Şeker hastalığı (diyabet), pankreasın yeterli miktarda insülin üretememesi ya da ürettiği insülinin etkili bir şekilde kullanılamaması durumunda gelişen bir hastalıktır. İnsülin, şekerin hücre içine girmesini ve hücrede glikojen olarak depolanmasını sağlar. Şeker hastası, yediği besinden kana geçen şekeri yani glukozu kullanamaz ve bu durumda kan şekeri düzeyi yükselir (hiperglisemi). Bu durum uzun dönemde birçok doku ve organda hasara yol açar. 
Günümüzde dünyada her 12 kişiden 1’i şeker hastalığından etkilenmektedir. Öte yandan şeker hastalığı olan kişilerin neredeyse yarısı henüz tanı almamıştır. Bu da, aslında her 2 şeker hastasından 1’inin hastalığından habersizce yaşamına devam ettiğini gösteriyor. Türkiye’de ise 2014 verilerine göre 7.2 milyonun üzerinde şeker hastası bulunmaktadır. Bu hastaların 2 milyondan fazlasına henüz tanı konmamıştır.

 

 

Hastalığın Türleri Nelerdir?
Şeker hastalığının tip 1 şeker hastalığı ve tip 2 şeker hastalığı olmak üzere belirgin iki tipi vardır. Tip 1 şeker hastalığı insülinin pankreasta hiç üretilmediği ya da çok az üretildiği tiptir ve sıklıkla çocukluk ve gençlik döneminde görülür. Tip 2 şeker hastalığında ise vücut insülin üretmektedir, ancak hücreler insüline direnç göstermektedir. Buna bağlı olarak zaman içinde üretilen insülin miktarı da yetersiz kalır. Bu sebeple yemeklerden sonra kandaki şeker hücrelere giderek enerjiye dönüşemez ve kan şekeri düzeyi yükselir. Tip 2 şeker hastalığı genellikle orta yaş ve üzerindeki bireylerde görülür ve şeker hastalığı vakalarının %90-95’ini oluşturur.

 

Şeker Hastalığı Belirtileri Nelerdir?
Diyabet hastalığı, bireylerde kendini üç temel belirti ile gösterir. Bunlar normalden fazla yemek yeme ve doymama hissi, sık idrara çıkma, ağızda kuruluk ve tatlılık hissi ve buna bağlı olarak aşırı su içme isteği olarak sıralanabilir. Bunun haricinde kişilerde görülebilecek diğer diyabet belirtileri şu şekilde sıralanabilir:

 

  • Ağızda aseton benzeri koku oluşumu
  • Halsizlik ve yorgunluk hissi
  • Ciltte kuruluk ve kaşıntı
  • Hızlı ve istemsiz kilo kaybı
  • Yaraların normalden daha geç iyileşmesi
  • Bulanık görme
  • Ayaklarda uyuşma ve karıncalanma şeklinde rahatsızlık hissi

 

Şeker Hastalığı Nasıl Teşhis Edilir?
Şeker hastalığı kontrol altına alınmadığında damarları ve sinirleri tahrip ederek kalp, beyin, göz ve böbrek gibi organlara zarar verebilir. Şeker hastalığına bağlı oluşabilecek hasarları önlemek ya da geciktirmek için erken teşhis ve tedavi çok önemlidir. Şeker hastalığı kan şekeri ölçülerek teşhis edilir. Şeker hastalığı olmayan bir bireyin kan şekeri düzeyi açlık halinde 120 mg/dl, tokluk halinde (yemeğe başladıktan iki saat sonra) 140 mg/dl’nin üstüne çıkmaz. Açlıkta veya toklukta ölçülen kan şekeri düzeyinin bu değerlerin üstünde olması şeker hastalığının varlığını gösterir.
Bir kişinin şeker hastası olup olmadığı Açlık Kan Şekeri (AKŞ) ölçümü veya Oral Glukoz Tolerans Testi (OGTT) yapılarak saptanır. Açlık kan şekeri ölçümü için hasta 8 saatlik açlıktan sonra sabah kahvaltısı yapmadan kan örneği verir. OGTT için hasta glukozdan zengin sıvı (şekerli su solüsyonu) içtikten 2 saat sonra kan örneği verir. Bu ölçüm hastaya doktoru tarafından önerilen şekilde yaptığı bir kahvaltıdan sonra veya öğünden iki saat sonra da yapılabilir.

Açlık kan şekeri ölçümünün 100-125 mg/dl olması gizli şeker (pre-diyabet) sinyalidir. AKŞ ölçüm sonucunun 126 mg/dl veya daha fazla olması şeker hastalığını gösterir.


OGTT’de glukozdan zengin sıvı aldıktan 2 saat sonraki kan şekeri değeri önemlidir. İkinci saat kan şekeri ölçümü 140-199 mg/dl ise gizli şeker, 200 mg/dl veya daha yüksek ise şeker hastalığı teşhisi konulur.

Yorumlar
󰋜
󰍉
󰼭
󰄐