Herkesten farklı farklı diyet önerileri alıyoruz. Bunlardan bazılarını sayacak olursak; ketojenik beslenme, çiğ beslenme, Paleo diyetlerini örnek verebiliriz. Eminiz her birinin adını daha önce duymuşsunuzdur. Tabi ki her diyetin kendine özgül yararları ya da zararları vardır. Ayurveda diyetinden bahsedecek olursak; diğer diyetlerden kendini ayırması beslenme ve yiyecekler konusunda 5 bin yıllık bir yaklaşımı olmasıdır.
Ayurveda’nın kelime anlamına bakacak olursak; Sanskritçe’de ‘bilgi’ ve ‘yaşam’ anlamına gelmektedir. Zihinsel ve fiziksel sağlıkta bütünsel ve doğal bir yaklaşıma dayanan oldukça eski Hint tıp sistemi olduğunu söyleyebiliriz. Ayurveda aslında yaşamınızı ve sağlığınızda bulunan problemleri değil de daha çok bu problemleri önlemeyi amaçlar.
Ayurveda’nın inancına göre her birimiz doğuştan ortaya çıkan bir mizaca sahibizdir. Bu mizaca verilen ad Ayurveda felsefesinde de sıkça adı geçen Dosha terimidir. Dosha, zihinsel ve fiziksel bedenlerin birleşmesi sonucuyla oluşur. Ayurveda’da olan inanış işe yaratılışın beş ana elementten oluştuğudur. Bünye tiplerimizde, yani herkesin dosha’sında bu beş element farklı oranlarda dağılarak üç tane enerji tipi oluşturur. Bunlar: pitta (su ve ateş), vata (hava ve uzay), ve kapha (su ve toprak). Her bir kişi aslına bakarsak zihinsel, fiziksel ve duygusal özelliklerine dayanarak ortaya çıkan bu enerjilerin kombinasyonundan oluşmaktadır. Kişinin diğer iki enerjiden daha baskın olanı dosha’sıdır.
Ayurveda felsefesinin inanışına göre insanın kendi enerji dengesini koruyabilmek, fiziksel ve zihinsel olarak devamlı sağlıklı olabilmenin anahtarıdır. Bu sebeple herkesin kendi dosha’nın ne olduğunu bilmesi ve onu dengede nasıl tutacağını anlayabilmek Ayurveda’ya göre oldukça fazla önemlidir. Antik olan bu felsefede karşıt olanlar sizi dengede tutar. Örnek verecek olursak; çok sıcak bir günde dışarda olduğunuzu düşünün. Vücudunuz ısınmaya başladıkça susuz kalırsınız, bu durumda ise ihtiyaç duyacağınız şey bir büyük bardak sıcak su değil de soğuk sudur.
Ayurvedik diyet ile besinlere nasıl yaklaşmalısınız?
Ayurveda diyetinde yiyecekler; uyku, egzersiz nefes ve meditasyon ile beraber, beslenmenin dört temel unsurundan biri sayılmaktadır. Bu saydığımız maddelerin her biri sizin enerjinizi denge halinde tutabilmeniz ve her zaman zinde ve sağlıklı olabilmeniz için gereklidir.
Bunun yanı sıra ayurveda size yiyecekler ile bir spiritüel ilişki kurmanızı da önermektedir. Tükettiğini yiyecekler kendinize gerekli enerji ve yakıtı sağlayabilmek, hedeflerinize ulaşabilmek, sağlıklı zinde bir yaşam sürebilmeniz için zihninize ve vücudunuza sunduklarındır. Bu ilişkiyi sürdürmek istiyorsanız eğer taze, yüksek kalorili yiyecekler yemek ve işlenmiş yani konserve türü ve mikrodalgada ısıtılmış yiyeceklerden kaçınmak zorunda olduğunuz anlamına gelmektedir.
Ayurveda kanunlarına göre, sağlıklı bir yemekte mutlaka içinde altı tadın yani ekşi, tatlı, tuzlu, acı, keskin ve asidik tatların hepsinin içerisinde bulunuyor olması gerekir. Bu tatların her biri sindirim sisteminizin ve dosha’ın üzerinde belirli bir etkisi vardır. Tabağınıza koyduğunuz her bir tadın miktarı ise dosha’na bağlı kalarak değişmektedir.
Bu sebepler ile eğer ayurvedik diyeti uygulamak isterseniz ilk önce dosha’nın ne olduğunu bulmanız gerekmektedir. İnternet üzerinde yapacağınız kısa bir araştırmayla bunu öğrenebilirsiniz. Ayurvedik diyet, üç farklı tip dosha’nın her biri için az önce saymış olduğumuz altı tattan bazılarının çok fazla öne çıktığı, bazılarının da daha az kullanıldığı besin listelerini sunmaktadır. Sebze, meyve, bakliyat, tahıl, süt ürünleri, kabuklu yemiş ve protein kategorilerinde farklı besinleri sıralamış olan bu listeler, dosha’nıza göre beslenebilmeniz için size yol gösterecektir.
