7. derece bir memurun, sıradanlıktan, sınıfsal farklılıklardan akli dengesini yitirmesi, memurun kendi ağzından anlattığı bir oyun... Memur İvanoviç'in yaşantısında patronun kızına aşık olması, patronunun köpeğinin mektuplarını alıp patronun kızını öğrenmek istemesi kitabın başlığında söz edilen "deli" kısmını bize yansıtıyor. İvanoviç'teki tuhaflığı sınıf ayrımından dolayı olduğunu düşünebiliriz. Patronu, kızını generallerle evlendirme düşüncesindeyken zaten yaşantısından memnun olmayan İvanoviç iyice kafayı sıyırır ve gittikçe daha da kötüye gider, değiştirmesinin neredeyse olanaksız olduğunu durumlarla zihninde sorunlar yaratır çözmeye çalışır, lakin çözemez, işte bu sırada kendini yeni İspanya kralı olduğuna inandırır. Ve dönemin akıl hastalarına yapılan işkencelerine maruz kalır. Oysaki zavallı İvanoviç'in standart , sıradan bir yaşantısı vardı...