Gugu Mbatha-Raw, Gugulethu Sophia Mbatha olarak Oxford, İngiltere'deki John Radcliffe Hastanesi'nde doğdu. Babası Patrick Mbatha Güney Afrikalı siyah bir doktor, annesi Anne Raw ise beyaz bir İngiliz hemşiredir. Anne ve babası o bir yaşındayken ayrılmış ve Oxfordshire'ın Witney kasabasında annesi tarafından büyütülmüştür (hala babasına yakındır). Yerel oyunculuk grubu Dramascope'a katıldı ve on bir yaşından itibaren her yıl Oxford Playhouse'daki pandomimde yer aldı. Yetenekli bir şarkıcı ve dansçı olmasının yanı sıra saksafon da çalan sanatçı, gençlik yıllarında Oxford Gençlik Müzik Tiyatrosu'na katıldı. 2001 yılında Londra'daki Kraliyet Dramatik Sanat Akademisi'nden (RADA) burs kazandı. 2004'teki mezuniyetinden bu yana, 2005'te Manchester'daki Royal Exchange Theatre'da Romeo Montague rolündeki Andrew Garfield'ın karşısında oynadığı "Romeo and Juliet"'teki beğenilen Juliet Capulet rolü de dahil olmak üzere tüm mecralarda yer aldı. Mbatha-Raw, Juliet Capulet rolüyle Manchester Evening News Tiyatro Ödülleri'nde En İyi Kadın Oyuncu dalında aday gösterildi. Ayrıca 2005 yılında aynı tiyatroda "Antony and Cleopatra" oyununda Octavia rolünde yer aldı. Mbatha-Raw, Bad Girls (1999), Doctor Who (2005), Agatha Christie's Miss Marple (2004) ve Touch (2012) gibi çeşitli televizyon dizilerinde rol aldı. 2009 yılında Londra'nın West End ve Broadway sahnelerinde "Hamlet'te Ophelia rolünü Jude Law ile paylaştı. Tom Hanks'in yazıp yönettiği ve aynı zamanda başrolü oynadığı romantik komedi Larry Crowne'da (2011) yardımcı bir rolü vardı. Amma Asante'nin Güzelliğin Rengi (2013) filmindeki Dido Elizabeth Belle performansıyla beğeni topladı ve kendisine En İyi Kadın Oyuncu dalında İngiliz Bağımsız Film Ödülü ve En Umut Veren Yeni Oyuncu dalında adaylık kazandırdı. Ayrıca En İyi Kadın Oyuncu dalında Satellite Ödülü'ne aday gösterildi. 2014'te romantik drama Işıkların Ardında'da rol aldı ve performansıyla En İyi Kadın Oyuncu dalında Gotham Ödülü'ne aday gösterildi. 2015 yılında BAFTA Yükselen Yıldız Ödülü'ne aday gösterildi. Aynı yıl Jüpiter Yükseliyor (2015) filminde yardımcı rol aldı, Doğruyu Söyle (2015) adlı biyografik filmde Will Smith'in canlandırdığı Dr. Bennet Omalu'nun eşi Prema Mutiso'yu oynadı ve Jessica Swale'in Nell Gwynn" adlı oyununda İngiltere Kralı Charles II'nin metresi olan aktrisi canlandırdı. Gary Ross'un yönettiği Newton Knight'ın biyografik filmi Özgürlük Savaşçısı'nda (2016) Rachel'ı canlandırdı ve Knight'ın İç Savaş'tan sonra aile kurduğu özgür bir kadın olan nikahsız eşini oynadı. Ayrıca Bayan Sloane'da (2016) Esme Manucharian'ı, Netflix'in Easy (2016) dizisinde Sophie'yi ve Black Mirror'ın (2011) 3. Sezonunun dördüncü bölümü olan "San Junipero"'da başrollerden biri olan Kelly'yi canlandırdı. Diğer filmleri arasında Plumette'i canlandırdığı canlı aksiyon yeniden çevrimi Güzel ve Çirkin (2017), Ava DuVernay'ın yönettiği Zamanda Kıvrılma (2018) ve Cloverfield Paradoksu (2018) bulunmaktadır.Gugu Mbatha-Raw, tiyatroya yaptığı hizmetlerden dolayı 2017 Doğum Günü Onur Ödülleri'nde Kraliçe 2. Elizabeth tarafından Britanya İmparatorluğu Nişanı (MBE) Üyesi olarak atanmıştır.