Burası çok fazla suçun işlenmediği, insanların çoğunlukla muhafazakar kesimden oluştuğu ve alışılmışın dışındaki kişilere pek fazla iyi gözle bakılmadığı bir yer. Bozkır’ın söyleyecekleri var.

Bozkır

Türkiye'de toplumsal, ekonomik ve kültürel olarak dışlanmış, marjinalleştirilmiş olanlar, kenar mahallelerde yaşayanlar, yoksullar... mizah dergilerinde, çizgi romanlar-hikâyelerde nasıl resmediliyorlar? Çizgi roman kültürü üzerine incelemeleriyle tanıdığımız Levent Cantek'in derlediği kitapta, son yirmibeş yılda derinleşen sınıfsal yarılmaların, toplumsal tahayyüle nasıl yansıdığını gösteren çalışmalar yer alıyor. Funda Şenol ve Levent Cantek, çizgi romanlarda kenar mahallenin nasıl tasvir edildiğine bakıyorlar. Levent Gönenç, 1970'lerin sonunda çıkan Mikrop dergisi üzerine incelemesiyle, bugün için çarpıcı bir mukayese çerçevesi sunuyor. Bugüne ilişkin canlı bir analiz ise, Serpil Aydos'un, son yirmibeş yıldaki ekonomik dönüşümün kültürel ve sınıfsal sonuçlarının LeMan'daki yansımalarını ele alan yazısında bulunabilir. Can Yalçınkaya, L-Manyak ve Lombak dergilerinde Cihangir semtinin temsillerine göz atıyor. Gökçen Ertuğrul-Apaydın, günümüzün çizgili mizah dergilerinde beden, erkeklik ve cinsellikle ilgili anlamlandırma mekanizmalarının izini sürüyor. Bir marjinal kategorisi olarak Kürtlerle ilgili iki makale var kitapta: Aydan Çelik, Ender Özkahraman'ın Orası Hikâyeleri'ni inceliyor, Mesut Yeğen de Doğan Güzel'in Qırıx karakterini. Kendi çizgi roman dünyasını kenardakilerle kurmuş bir sanatçının, Ergin Ergönültaş'ın eserleriyle ilgili yazılar, kitapta başlıbaşına bir bölüm oluşturuyor. Şenol Bezci, Sevilay Çelenk ve Funda Şenol, üç pencereden Ergönültaş'ın Terso hikâyesini okuyorlar: Kenar mahalle algısı, mağdur-kahramanlar, yoksulluğun içine kapalılığı ve çaresizliği... Gürsel Korat ve Tanıl Bora ise Ergönültaş'ın başka bir hikâyesinden hareketle yoksulların/garibanların çizgi roman ve popüler edebî söylemdeki temsilleri üzerine düşünüyorlar. Sayfa Sayısı: 175 Baskı Yılı: 2007 Dili: Türkçe Yayınevi: İletişim Yayıncılık

Çizgili Kenar Notları

Gençliği ya da çocukluğu doksanlı yıllardan önceye denk düşen herkesin bir şekilde bulaştığı bir iptiladır çizgi roman. İlk "hayat bilgisi" derslerinin çıkarıldığı, gizli gizli okunan, tutkulusunun büyüdükten sonra da vezgeçemediği bir "başka" dünya... Hayat bir çoğumuzun hayata başlangıcının en önemli kılavuzu... Puxa Vida! Levent Cantek'in derlediği bu kitabın öyküsü de bu etkinin altında başlıyor: Yazarların büyük bir çoğunluğu, e-mail aracılığıyla çizgi roman tartışan bir gurubun üyeleri iken, çokça gevezelik edip, çizgili hayat kılavuzlarını paylaşırken, tartışmalar birden hararetleniyor ve "boşa kürek sallamamak" için, enerjiyi belli bir amaca yönlendirmeye karar veriyor ve bu kitaba yol veriyorlar! Vay Canına! Daha çok "kahramanlar, dergiler ve türler" çerçevesinde ilerleyen çalışma öncelikle Türkiye'de yayımlanan çizgi romanlar üzerine odaklanıyor... (Tanıtım Bülteninden) Sayfa Sayısı: 503 Baskı Yılı: 2004 Dili: Türkçe Yayınevi: İletişim Yayıncılık

Çizgili Hayat Kılavuzu

Arka Kapak Yazısı (Tanıtım B&uuml;lteninden) 
Kardeşinin intiharı &uuml;zerine Ankara&rsquo;ya gelmiş bir İstanbullu. Yel midir, toz mudur anlamıyor şehrin hırg&uuml;r&uuml;n&uuml;, siyasetin imlasını, upuzun hutbelerini. 
 1951, &ccedil;ok eski ve &ccedil;ok uzak durmayan bir muammanın, her şeyin kullanılıp atıldğı bir d&uuml;nyanın hik&acirc;yesi. Tenhaları, geceleri, muktedirleri... &ldquo;Kahrolasın Ankara! Ne yaptın benim kardeşime?&rdquo; 
 Levent Cantek&rsquo;in senaryosu ve Sefa Sofuoğlu&rsquo;nun sakin &ccedil;izgileriyle 1951,usul usul koyulaşan bir yenilginin grafik romanı.

1951

Türkiye Politika Sayfa Sayısı: 203 Baskı Yılı: 2001 Dili: Türkçe Yayınevi: İletişim Yayıncılık

Markopaşa

Türkiye'de popüler kültürün erken çağına, kültür endüstrisinin palazlanmasından önceki zamanlarına eğiliyor bu kitapta Levent Cantek. Geleneksel mizah öğelerinin, köklü hiciv klişelerinin modernleşme sürecini yaşadığı bir dönem bu: Nasrettin Hoca'nın eşeğiyle beraber şehre göçtüğü bir dönem... Cantek, mizahın nasıl etkili bir 'çaktırmadan direniş' yolu olduğuna dikkat çekiyor, "karanlıkta kahkaha"ya kulak kabartıyor. Alt-kültürün gücüne dikkat çekiyor. 1940'lar-1970'ler aralığının popüler kültür olgularının bir potpurisini izliyoruz kitapta: Akbaba, Nuh'un Gemisi, Gırgır gibi efsanevî mizah dergileri... "Kılıçbaz" çizgi romanlar ve çizgi romanda kadın imgeleri... Siyasal kültürümüzde tahkir geleneği... Her hükümete dost Yusuf Ziya Ortaç, şeytanlaştırılan Sabahattin Ali, bir fenomen olarak Aziz Nesin... Halk terbiyesi ritüelleri... Köy/köylü imgelerinin inşası ve değişimi... Günümüze de bir bakış fırlatıyor Levent Cantek; televizyon dizilerinin manave ehemmiyetine dair bir çift söz ediyor. Kitabın sürpriz bir ilâvesi var. Hoş bir sürpriz: "Mizah Mahallesinde Aylak Aylak..." Türkiye'de mizahın üreticileri, mecraları, figürleri üzerine kısa değinmeler, vur-kaçlar, aforizmalar... On beş yıldır tutkuyla mizahın, çizgi romanların, argonun, avam kültürünün coğrafyasını arşınlayan bir popüler kültür ustasından, rengârenk bir yazı demeti. Sayfa Sayısı: 339 Baskı Yılı: 2014 Dili: Türkçe Yayınevi: İletişim Yayıncılık

Şehre Göçen Eşek - Popüler Kültür ve Tarih

Çizgi romanın sanatsal varlığı artık yüz yılı aşmış bir tarihe sahip. Çoğu Batı ülkesinde çizgi romanın sanat olarak kendine özgülüğü tartışılmıyor bile, ama ülkemizde bu sanat kolu ucuz, okunup atılan, "yoz" ürünlerin kaynağı, az okumanın göstergelerinden biri sayılıyor. Okullarda, evlerde çizgi roman okuyanların kulaklarının çekildiği, çizgi romanların yasak sayıldığı ve açıkça ayıplandığı bir çocukluğu hemen hepimiz az ya da çok yaşadık. Oysa çizgi roman, bütün sevimliliği ve kendine özgü mizahıyla hiç de saldırgan olmayan sayısız özellikler ve örnekler içeriyor. Bu haksız eleştirilere "hep" muhatap kalmış çocuklardan biri olan Levent Cantek, bu kitapta, popüler kültürün en önemli ifade araçlarından birinin hikâyesini anlatıyor. Türkiye'de 1930'lar da Baytekin'le (Flash Gordon) başlayan çizgi roman serüvenini yerliyabancı birçok çizer ve kahramanın üzerinden anlatarak, günümüz mizah dergilerine kadar getiriyor. Çizgi romanın popülerliğinin, kitlelere ulaşabilme avantajlarının nedenlerini, toplumsal değişmelerin onu nasıl etkilediğini, kahraman olgusunun, iyilerle kötülerin mücadele ettiği o yapay evrenin oluşumunu ve gündelik hayatla içiçe geçmişliğini bulabileceksiniz bu kitapta. Fakat o esnada... smack! Sayfa Sayısı: 367 Baskı Yılı: 2012 Dili: Türkçe Yayınevi: İletişim Yayıncılık

Türkiye'de Çizgi Roman

Dumankara - Hayat Bir Yangındır
 
 İsli sabahçı kahveleri, ekmekle soğan, nam için yaşayan hikâyelerin mahallesi. Kaledibi, Altındağ, Eskitepe. Kabadayı yevmiyesi. Azap ceketi, hayal hançerleri, yıkıldı yıkılacak ahşap evler, teneke çatılar, güvercin taklaları, afyonun ve tütünün saati. Şıngır mıngır sofralar, Allah'ın inayetine şükran. Yerdeki kel halılar, ahbapsız apartmanlar, siyahî gündüzler, şehirdeki tezek kokusu, eskiyip cızırdayan plaklar... İsyanım sana Ankara. Işıklı ve gülümseyen Cömert Ali. Kürdün gazeli, Fidayda'sız duramayan Angaralı. Hüzün kalbimize çökmüş uzun bir cümle... Biz bu kavgayı kaybettik! Dumankara, Hayat Bir Yangındı albümü, Ankara'yı 21 hikâyeyle anlatıyor, yeraltının dumanını tüttürüyor, sokağın kirini konuşuyor. Perdesi kısa gelmiş evi, kale arkasını, çıldırmasa görülmeyecek yoksulları, para kokan âlemleri, "Lan sen ne alçaksın dünyayı" dönderiyor... Türkiye'de çizgi roman, mizah dergileri dışında üretilmiyor dense yeridir. Çizgi roman albümleri daha önce tefrika edilmiş yayınlardan derlendiği için bağımsız kitap tasarılarına ise handiyse hiç rastlanmıyor. Dumankara, Hayat Bir Yangındı, bu bakımdan yepyeni ve benzeri olmayan bir kolektif çalışmanın ürünü; 1916 yılından günümüze değin tamamı Ankara'da geçen, senaryosu Levent Cantek'e ait edebî nitelikli 21 hikâyesiyle 19 çizeri bir araya getiren önemli bir grafik roman seçkisi... Her biri kendine özgü farklı bir estetik anlayışla hikâyeleri yorumlayan çizerler, enerjik ve güçlü bir albüm sunuyorlar. Ayhan Hayrula, Berat Pekmezci, Çağrı Coşkun, Emre Yüce, Ender Özkahraman, Ethem Onur Bilgiç, Gökhan Güneş, Mert Yavaşca, Murat Başol, Murat Gürdal Akkoç, Onur Atay, Ömürden Bakaçhan, Sefa Sofuoğlu, Sümeyye Kesgin, Taner Duran, Uğur B. Sertçelik, Uğur Erbaş, Utku Yavaşca ve Zeynep Özatalay'ın çizgileriyle... Sayfa Sayısı: 232 Baskı Yılı: 2013 Dili: Türkçe Yayınevi: İletişim Yayıncılık