Bağımsız Sinema Merkezi tarafından hazırlanan belgesel film, Ekim Devrimi'nin en önde ismi Vladimir Lenin’i konu almaktadır. Filmde Lenin’in çocukluğundan itibaren tanık olduğu, analiz ettiği ve müdahalede bulunduğu olaylar anlatılmakta ve 19. yüzyıl Çarlık Rusyası'nın balıkçı kasabalarına, Rus göçmenlere ve sürgünlerin siyasi mücadeleyi zor koşullar altında sürdürdüğü çeşitli Avrupa kentlere değinmektedir.[2]  Ekim Devrimi'nin başladığı Sankt-Peterburg ve Moskova sokakları, sert tartışmaların ve ayrışmaların yaşandığı kongreler, I. Dünya Savaşı, önce Çar II. Nikolay sonra da Geçici Hükûmet üyelerinin terk etmek zorunda kaldığı Kışlık Sarayı, Beyaz Ordu ve onu yenilgiye uğratan Kızıl Ordu ve Lenin'in yaşamının sona erdiği Gorki köyü, filmde anlatılan diğer konu başlıklardır.

Lenin: Sosyalizmin kızıl şafağı

Metin Çulhaoğlu, Marksizmin belli "sorun alanları"na dönük tartışmaları ve Marksist yöntemi, Türkiye toprağına basarak ve özgün bir bağlamda çerçevelendirerek okurlarla paylaşan yetkin ve üretken isimlerden biri. Çulhaoğlu'nun yaklaşık 30 yıl öncesine dayanan ilk çalışması Tarih, Türkiye, Sosyalizm, Türkiye'de Marksist teori alanındaki klasik metinlerden biri olarak, zamanın zorlu sınavlarını başarıyla geçen, güncelliğini koruyan, dünü ve günü birlikte tartışan, geleceğe uzanan bir yapıt… Eşitsiz gelişme yasasının güncelliğinden Marksizme yöneltilen "indirgemecilik" eleştirilerine, Bonapartizm kavramının tarihselliğinden reel sosyalizm deneyimlerinin açtığı tartışma başlıklarına ve ekonomizm ile volontarizm gibi klasik "gerilim alanları"na dönük toparlayıcı bölümlerden oluşuyor. Türkiye'de Marksist düşüncenin nasıl geliştiği tartışmaları, İttihatçılardan 1960'lara uzanan süreçle (geçmiş) 1960'tan günümüze yaşananlar (tarih) ve aydınların konumlanışı da, Tarih, Türkiye, Sosyalizm tartışmaları içinde önemli bir yer tutuyor. Koyu teorik ve politik tartışmaların ortasında, Orhan Pamuk'un Sessiz Ev'ini, Yusuf Atılgan'ın Aylak Adam'ını ya da Balzac ve Flaubert'den Çehov ve Dostoyevski'ye dünya edebiyatının büyük yazarlarını görürseniz şaşırmayın... Bir Metin Çulhaoğlu klasiği okumaktasınız! (Tanıtım Bülteninden) Sayfa Sayısı: 208 Baskı Yılı: 2016 Dili: Türkçe Yayınevi: Yordam Kitap

Tarih Türkiye Sosyalizm

Binyıl Eşiğinde Marksizm ve Türkiye Solu, temelde üç ayağa oturan bir çalışma. Birinci ayağı, genel olarak Marksizmin kendisi oluşturuyor. Bu ayakta, Marksizmin oluşumu, gelişmesi ve post-Marksist eğilimlerin Marksizme yönelttiği eleştiriler ele alınıyor. İkinci ayakta ise, Türkiye sol hareketinin kendi özgül gelişim süreci içinde ön plana çıkan sorunlara değiniliyor. Nihayet, üçüncü ayağı da, Türkiye solu ile Marksizmin özel ilişkilenme biçimi oluşturuyor. Çalışma, Türkiye'de sol-sosyalist hareketin bugünkü ideolojik belirlenimlerini ve yönelimlerini de irdeleyerek, aydınların konumu, "Marksizmin bunalımı", Marksist yöntem, Marksist bütünlük anlayışı, kimlik sorunu, ideoloji, siyaset ve devlet kuramı gibi konulara bu üç ayaklı kurgu çerçevesinde eğiliyor. 20. yüzyılın tartışma yaratan Marksizm yorumları, bu arada Lukacs, Gramsci ve Althusser değerlendirmelerinin yanı sıra, yaşadığımız döneme ilişkin tanıların genel olarak insan, özel olarak da sol hareket üzerindeki etkileri çalışmada ele alınan diğer başlıklar arasında. (Tanıtım Bülteninden) Sayfa Sayısı: 416 Baskı Yılı: 2015 Dili: Türkçe Yayınevi: Yordam Kitap

Binyıl Eşiğinde Marksizm ve Türkiye Solu

Belki genç kuşak tanık olmadı ama 74 yıllık sarsıcı bir deneyim yaşandı dünyamızda. 1917’den 1991’e dek süren ve “Sovyetler”, “reel sosyalizm”, “sosyalist blok”, “demir perde” gibi adlarla anılan bu deneyimi, özellikle ilk ve son dönemlerindeki kimi yönelimleriyle ve buradan çıkarılması gereken “siyaset dersleri”yle anlatan bir kitap Sovyet Deneyinden Siyaset Dersleri.

İlk olarak 1989’da yayımlanan bu çalışmasında Metin Çulhaoğlu, önce 1920’lerden 1930’lara uzanan kesitteki

NEP ve kolektivizasyon uygulamaları ile sanayileşme hamlesine, ardından da 1985’ten 1989’a uzanan kesitte glasnost ve perestroyka politikalarına yoğunlaşıyor.

Ekonomik hamleler, zorunluluk ve açmazlarla birlikte, ideolojik hamle girişimleri ve zaaflar ön plana çıkıyor en çok Çulhaoğlu’nun anlatımında.

Farklı dönemlerdeki sağ ve sol “sapma”lar; Buharin, Preobrajenski, Lenin, Troçki ve Stalin gibi Bolşevik önderlerin sosyalizmin belli sorunlarına farklı yaklaşımları;  dönemsel politikalara “kitlesel destek” arayışları; bir dönemin siyasetinde öne çıkanların bir sonraki dönemin politik ikliminde “harcanması”; “işçi-köylü ittifakı”nın çözülmesi; Parti yönetimindeki ve “bilim akademisi” gibi kurumlardaki kadroların ideolojik zaafları vb. Sovyet Deneyinden Siyaset Dersleri’nin öne çıkan diğer konuları… 

Yazarın sözleriyle “Özellikle Sovyet deneyinde, uç uğraklara bütünüyle angajman büyük riskler içeriyor ve tarih hep bunu gösteriyor” iken, “son uç uğrak” diyebileceğimiz glasnost ve perestroyka döneminin muhasebesi ile tamamlanıyor kitap.

Dünyamızdan geçip gitmiş 74 yıllık bir deneyimi anlamak ve olası yeni deneyimleri onun zaaflarından korumak için…

 

(Tanıtım Bülteninden)

Sovyet Deneyinden  Siyaset Dersleri

Sosyalizm söz konusu olduğunda, üzerinde hâlâ tartışılan, birbirinden farklı görüşlerin ortaya atıldığı konu başlıkları, üzerinde görüş birliği sağlanmış başlıklardan çok daha fazla. Metin Çulhaoğlu bu güçlüğü hatırda tutarak, genç bir üniversite öğrencisiyle sosyalizm üzerine yaptığı akıcı sohbeti kâğıda döküyor. Meraklı gencin soruları ne kadar zorluysa, yazarın yanıtları da basmakalıp olmaktan o kadar uzak.
Neden Deniz Gezmiş’e “devrimci”, Nâzım Hikmet’e “komünist şair” deniyor? Sosyalizm ile komünizmin farkı ne? Marx ve Engels’in temsilcisi oldukları “bilimsel sosyalizm” ne anlama geliyor? Sosyalizm özel mülkiyetin her biçimini ret mi eder? Sosyalist bir ülkenin anayasası olur mu? Sosyalizmde muhalif örgütlenmelere, örneğin muhalif siyasal partilere izin verilir mi? Eğitim ve öğretim, haklar ve özgürlükler bugünkünden çok mu farklı olur? Sosyalizm dini ve ibadet yerlerini yasaklar mı? Sosyalizm Sovyetler Birliği’nde neden çöktü? Kapitalist sistemden kopuşlar bundan sonra da belirli aralıklarla gene tek tek ülkelerde mi gerçekleşir? Kadın ve çevre hareketleri sosyalizmin müttefiki sayılmalı mı? Sosyalistlerin iktidara barışçı yollardan, örneğin seçimlerle gelmesi mümkün mü? Sosyalizmin geleceği hakkında neden ümitli olmalıyız?
“Gençlerle Baş Başa: Sosyalizm”, hem gençler hem de sosyalizm etrafında dönen tartışmalara ilgi duyanlar için değerli bir kaynak. Yazarın yer yer başvurduğu mizahi dil, bu ciddi sohbete ayrı bir renk katıyor. Pek çok terimin ve kavramın karşılığı sohbetin akışıyla birlikte verildiği gibi, bunların dışında kalanlar için kitabın sonunda bir de sözlükçe yer alıyor.
“Günümüzde, bir insan devrim ve sosyalizmin gerçekleşmesi olasılıklarından da bağımsız olarak, salt daha gelişkin bir birey olmak için bile sosyalizmle bir şekilde ilişkilenmek zorundadır” diyor Metin Çulhaoğlu
 
(Tanıtım Bülteninden)