"Kız kardeşim 2-3 yaşlarındaydı. Adı Xece (Hacer). Bizi Ovacık'ta toplamış kafileler halinde Hozat üzerinden Elazığ'a götürüyorlardı. Yüzlerce belki binlerce insan. Yara bere içinde, aç susuz, perişan. Ben 13 yaşlarındaydım. Her şeyi bugün gibi hatırlıyorum. Subaylar güzel kız çocukları almak istiyorlardı. Kız kardeşim çok güzeldi. Bir subay kız kardeşimi annemden zorla almak istedi. Annem vermedi. Pertek köprüsüne geldiğimizde orada mola verildi. Aynı subay tekrar geldi ve annemden zorla aldı. Ağladı. Ne yaptıysa aldı. 'Evlatlık alacağım. Ona bakacağım,' dedi subay. Sadece kız kardeşim alınmadı tabii. Çok kız çocuğu alındı. Aynı zamanda amcamın kızı da alınıp götürülüyor. Amcamın kızının adı Tege idi." Xece'nin, Tege'nin başına gelenler 'münferit olay' değil. 1937/1938 "Tunceli Harekâtı"ndan sonra çok sayıda kız çocuk ailelerinden alındı - kimisi zaten anne babasız kalmıştı. Yatılı okullara verildiler, bazıları da subaylara veya bürokratlara evlatlık olarak teslim edildi. Aslında 1926'dan 1950'ye kadar değişen yoğunluklarla süren bu uygulama, Dersim kırımının vahim cephelerinden biridir. Nezahat ve Kazım Gündoğan, yıllarca uğraşarak, sebatla, Dersim'in bu kayıp kızlarının izini sürdüler. Kendileriyle, yakınlarıyla konuştular. Bu kitapta, yüzü aşkın 'vaka' yer alıyor: Ailesinden, kökünden koparılmış insanların çile dolu hikâyelerinden parçalar... Annelerin çocuklarından, hatta bazen kendilerinden sakladıkları sırların hikâyeleri... Sayfa Sayısı: 608 Baskı Yılı: 2012 Dili: Türkçe Yayınevi: İletişim Yayıncılık

Dersim'in Kayıp Kızları

1937-38 yıllarında Dersim'e yapılan "ıslah" amaçlı harekâtta ne kadar insanın öldürüldüğü, kaç kişinin batı illerine sürgün edildiği halen tam olarak bilinmiyor. Harekat sonrası asker ailelerine  pay edilen yüzlerce kız çocuğunun öyküsü ilk kez İki Tutam Saç: Dersim'in Kayıp Kızları filmiyle ortaya çıkıyor. Filmdeki iki öyküden biri, amca torunu olan iki kız çocuğunun Dersim Harekâtı'nda nasıl kaybolduklarını, askerlerce nerelere ve nasıl götürüldüklerini konu alıyor. Bu bölümde Huriye ve Fatma'nın götürüldükleri yerlerdeki uyum sorunları, kaçışları ve ailelerinin izini sürmeleri anlatılıyor. Diğer öyküdeyse "evlatlık" götürülen fakat bugüne kadar bulunamayan Şemsi ile Sakine'nin hikâyeleri üzerinden, Dersimli ailelerin çocuklarını arama süreçleri beyazperdeye taşınıyor.

İki Tutam Saç: Dersim'in Kayıp Kızları

Emoş ve Serpil, Dersim'e, köklerine doğru yolculuğa çıktıklarında, ailesinden birilerini bulabileceklerini aklından geçirmemişlerdi. Uzun araştırmalar sonucu bulunan amcaoğlu Kamer (Hüseyin) Kaçar onları sabırsızlıkla beklemektedir. İzleyici, biri Kurmanci - Alevi, diğeri Türk ve Sünni iki amca çocuğunun 74 yıl sonra ilk buluşmalarına, dokunmalarına, sorgulamalarına, sessiz çığlıklarına ve yaşananlara dair ağıtlarına tanıklık edecek. Faillerden itiraflar ve yüzleşme çabası, Dersim Olayları'nda görev yapmış, bugün 100, 105 yaşlarında olan askerlerin tanıklıkları ve bugün hissettikleri paralel kurguyla anlatılarak tarihsel hakikatin bütün boyutlarıyla anlaşılmasını sağlamaya çalışmaktadır.