Polonyalı yazar Jan Potocki’nin Türkçe’ye de çevrilmiş romanından uyarlanan film, Napolyon Dönemi’nde bir savaş esnasında, Zbigniew Cybulski tarafından canlandırılan ana karakterin bir el yazması bulmasıyla başlayan olayları takip eder. Film, göz alıcı bir siyah beyaz görsellikle desteklenen masalsı atmosferi, hikaye içinde hikaye şeklinde özetlenebilecek yapısıyla kusursuz bir uyum göstererek seyircinin de bu rüya içinde kaybolmasını sağlıyor. Çekildiği dönemin ardından neredeyse unutulan bu gerçeküstücü epik, bugünkü kült statüsünü Martin Scorsese ve Francis Ford Coppola tarafından keşfedilip, batılı seyircilerle buluşturulmasına borçlu. Bu iki ustaya ek olarak Luis Bunuel, David Lynch, Neil Gaiman gibi isimlerin de filmin hayranları arasında bulunduğunu belirtmekte fayda var.

Zaragoza'da Bulunmuş El Yazması

Film, konusunu 1944'te Polonya'da Nazi işgaline karşı başlatılan Varşova ayaklanmasından alır. Ayaklanma sırasında geri çekilmek zorunda kalan bir Polonya müfrezesi, başka bir çatışma alanına gitmek için şehrin kanalizasyonlarını kullanır. Müfreze kanalda üç gruba ayrılır, film bu üç grubun hikayelerini birbirlerinden bağımsız, paralel olarak anlatır. Bir yerde Almanların amansız takibi, bir yerde iç çatışmalar, bir yerde de kanalın karanlığı, açlık, susuzluk gibi etkenler üç grubun trajik sonlarını hazırlar.